gora



Poprzednia strona

Powrót na stronę główną

Następna strona


Znaczenie warzyw i owoców w żywieniu dzieci i młodzieży.


zajęcia dydaktyczno - przyrodnicze przeprowadzone w klasie V „a”.
 
 

Cele zajęć:

  • poznanie roli i znaczenia warzyw i owoców w żywieniu dzieci i młodzieży oraz roli witamin w organizmie

  • podział warzyw i owoców na trzy grupy pod względem witamin

  • podział witamin na rozpuszczalne w tłuszczach i wodzie

  • właściwe postępowanie przy przygotowywaniu potraw z warzyw i owoców zapobiegające stratom witamin.

Cel wychowawczy:

  • wdrażanie uczniów do prowadzenia prawidłowego, zdrowego trybu życia oraz uświadomienie następstw niedoboru witamin w organizmie człowieka.

Metody:

  • pogadanka, rozmowa na temat sposobu odżywiania się

  • badawcza, samodzielna praca uczniów.

Środki dydaktyczne:

 

  • ilustracje warzyw i owoców

  • naturalne okazy warzyw i owoców przyniesione przez uczniów.

Czas zajęć:

2 jednostki lekcyjne

Na zajęcia zaprosiłam panią inż. Iwonę Chmurzewską z ODR w Myszkowie oraz panią dyrektor szkoły.

Przebieg zajęć:

1. Część organizacyjna

  • czynności organizacyjne

  • przygotowanie pracowni przyrodniczej do lekcji

2. Realizacja tematu

  • podział konsumentów na 4 grupy: czarnych, szarych, zielonych i jasnozielonych

  • znaczenie warzyw i owoców w żywieniu dzieci i młodzieży

  • dlaczego powinniśmy spożywać warzywa i owoce

Warzywa i owoce mają istotną rolę w żywieniu. Są źródłem witamin, soli mineralnych, kwasów organicznych, barwników, związków zapachowych oraz błonnika.

  • rola witamin w organizmie.

Witaminy to głównie witamina C (której warzywa i owoce są istotnym źródłem) oraz prowitamina A czyli karoten.

Składniki mineralne to przede wszystkim wapń, fosfor, potas i żelazo, magnez oraz mikroelementy.

WITAMINY I SKŁADNIKI MINERALNE
REGULUJĄ WSZELKIE PRZEMIANY W ORGANIZMIE.

Błonnik pobudza ruch robaczkowy jelit, co powoduje lepsze trawienie. Ma również wpływ na obniżenie cholesterolu we krwi.

Zawartość potasu i magnezu sprawia, że warzywa i owoce są zasadotwórcze, podczas kiedy większość produktów wykazuje właściwości zakwaszające. Nawet bardzo kwaśne owoce odkwaszają organizm.

Kwasy organiczne występujące głównie w owocach, działają orzeźwiająco, pobudzają apetyt, zapobiegają procesom gnilnym i mają działanie antyseptyczne.

Z uwagi na dużą zawartość wody, świeże warzywa i owoce są niskokaloryczne.

  • podział warzyw i owoców na 3 grupy pod względem zawartości witamin i innych składników:

I grupa - pod względem zawartości wit. C: pomidory, papryka, warzywa kapustne, szczypior, brukselka, dzika róża, czarna, czerwona i biała porzeczka, czarne jagody, owoce cytrusowe i inne.

II grupa - bogate w karoten (prowit. A): marchew, dynia, szpinak, sałata, fasola, morele, brzoskwinie, fasolka szparagowa, groszek zielony, koper, cykoria, natka pietruszki, jarmuż i inne.

III grupa - nie są bogate w wit. C jak też karoteny, ale zawierają składniki mineralne, pektyny, błonnik, kwasy organiczne: pietruszka korzeń, seler, por, cebula, buraki, ogórki, rzodkiewka, jabłka, śliwki, czereśnie i inne.

Z uwagi na zawartość ważnych składników odżywczych, warzywa i owoce powinny być spożywane codziennie w szczególności te z dużą zawartością witaminy C. Witamina C nie jest magazynowana w organizmie człowieka, każdy nadmiar ponad dzienne zapotrzebowanie jest natychmiast wydalany w moczu i poprzez pocenie się.

Z punktu widzenia prawidłowego żywienia dzienne spożycie łącznie owoców i warzyw powinno wynosić 50 - 70 dag.

Warzywa i owoce urozmaicają posiłki pod względem smakowym i kalorycznym.

Dzienne zapotrzebowani na wit. C odpowiednio wynosi:
dla dzieci 35 - 75 mg
dla młodzieży 80 - 100 mg
dla dorosłych 70 - 75 mg
dla ciężko pracujących kobiet, kobiet ciężarnych i karmiących wynosi 90 - 100 mg

  • skutki nieuwzględniania warzyw i owoców w żywieniu.

Pierwsze objawy niedoboru wit. C, to szybkie męczenie się, uczucie osłabienia, zmiany zapalne w dziąsłach, krwawienie z dziąseł. Zmniejszona odporność na infekcje, częste przeziębianie się. Zachwianie równowagi kwasowo - zasadowej. Uczucie ciągłego zmęczenia, bóle głowy, ziemista cera, matowe włosy to skutek zachwiania równowagi kwasowo - zasadowej w organizmie. Ludzie ciężko pracujący szczególnie narażeni są zakwaszeniem organizmu kwasotwórczymi produktami przemiany materii m in. kwasem mlekowym, w związku z czym muszą spożywać w każdym posiłku warzywa i owoce.

Niedostateczna ilość błonnika ogranicza funkcjonowanie przewodu pokarmowego polegające na zaleganiu niestrawnych resztek pokarmowych (zaparcia). Powoduje to złe samopoczucie, bóle głowy, szarą cerę a ponadto postępujące procesy gnilne mogą doprowadzić do różnego rodzaju zmian chorobowych.

  • postępowanie przy przygotowaniu potraw z warzyw i owoców zapobiegające stratom witamin

  • pierwszą czynnością jest mycie i czyszczenie

  • oczyszczone warzywa płuczemy przed ich rozdrobnieniem, szybko najlepiej pod bieżącą wodą

  • przy rozdrabnianiu używamy nierdzewnych noży - zapobieganie utlenianiu wit. C

  • gotując warzywa wrzucamy je do wrzątku

  • ogólnie warzywa gotujemy pod przykryciem

  • nigdy nie odlewamy soku z kiszonej kapusty

  • sporządzając surówki, przygotowujemy je na 30 min. przed podaniem.

W zajęciach uwzględniono mniej znane warzywa : soję, soczewicę, brokuł, jarmuż, cykorię. Brokuł jest bogaty w wit. C, której zawiera 46,2 mg w 100 g. Jarmuż jest mało stosowany w naszych kuchniach, jest on bardzo bogaty w prowitaminę A. Soja i soczewica wśród strączkowych są mało popularne w naszym żywieniu, zawierają białko, żelazo, wapń, fosfor. Soja zawiera witaminy z grupy B i wit. A, a soczewica wit. C oraz błonnik.

Podsumowanie

Na zakończenie, uczniowie przypominają sobie w jakich warzywach i owocach występują wit. C, prowitamina A (karoten), sole mineralne, pektyny, błonnik, kwasy organiczne. 

Zadanie domowe

Z pomocą mamy, taty lub starszego rodzeństwa uczniowie mogą przygotować potrawę z soi lub soczewicy w/g podanych przepisów

Sałatka z soi, selera i ogórka

1 szklanka ugotowanych nasion soi, 1/4 selera, 3 kiszone ogórki, 2 jabłka ze skórką (czerwone), 1 śmietana.

Warzywa zetrzeć na drobnej tarce, dodać soję, sól, cukier, kwasek cytrynowy do smaku, wymieszać ze śmietaną

Kluski sojowe

35 dag nasion soi, jajko, 3 dag słoniny, 75 dag ziemniaków, 20 dag mąki, sól do smaku. Ugotowaną soję i ugotowane w skórce, a potem obrane ziemniaki zemleć w maszynce, dodać jajko, mąkę, zagnieść ciasto w taki sam sposób jak na kopytka. Gotować we wrzącej osolonej wodzie, podawać ze słoniną lub stopionym masłem.

Sałatka z soczewicy, ogórków i ziemniaków

składniki:

2/3 szklanki soczewicy, 2 kiszone ogórki, 4 ugotowane w łupinach ziemniaki, 2 cebule, 1 ugotowane na twardo jajko, 2łyżki musztardy, sól, 2 łyżki pokrojonego szczypiorku.

wykonanie:

soczewicę ugotować i odcedzić. Ogórki i ziemniaki obrać i pokroić w drobną kostkę, dodać soczewicę, drobno pokrojoną cebulę i olej. Wymieszać, doprawić musztardą, cukrem, solą i kwaskiem cytrynowym. Włożyć do salaterki i posypać drobna posiekanym jajkiem i szczypiorkiem.

Uczniowie po zajęciach

  • znają znaczenie warzyw i owoców w żywieniu człowieka

  • dzielą warzywa i owoce pod względem zawartości witamin

  • rozumieją potrzebę dostarczania organizmowi człowieka różnego rodzaju witamin

  • praktycznie wykonują proste potrawy z mniej stosowanych warzyw: soi i soczewicy.

Literatura:

  1. Edukacja w naturze – pakiet ekologiczny, W-wa 2000, Fundacja Ośrodka Edukacji Ekologicznej.

  2. Dr Stephen Carroll, Dr Tony Smit – Poradnik dla rodziny – Jak żyć zdrowo, W-wa 1993 r.

  3. Anna Kalinowska – Ekologia – wybór, przyszłość, W-wa 1992 r.

 

Do Góry


Poprzednia strona

Powrót na stronę główną

Następna strona