Zakres treści zajęć terenowych obejmuje materiał nauczania przyrody w klasie V zawarty w dziale: Krajobrazy Polski i jej roślinność (program Nowa Era.)

     Nauczyciel pyta uczniów co to jest woda i gdzie znajduje się w przyrodzie? Uczniowie udzielają swobodnych odpowiedzi na temat, np. przezroczysty płyn znajdujący się w rzekach, jeziorach, stawach, morzach, strumieniach, w glebie itd.
     Następnie zadaję uczniom zagadki, na podstawie których przypominają sobie różne postacie i stany skupienia wody.

Srebrne krople wód, mróz zamienia w ... (lód)

Biały jest jak mąka, albo drobna kasza. Gdy zaściele ziemię, na narty zaprasza, (śnieg)

Narzekają dzieci, kiedy z chmury spada. Tylko czarna ziemia przyjmuje go rada. (deszcz) 

Rankiem srebrzy się na łące - potem wysuszy ją słonce, (rosa)

Co się wymyka z wrzącego czajnika? (para wodna)

Dzieci rozwiązują zagadki, wymieniają stany skupienia wody: ciekły (deszcz, rosa), stały (lód, śnieg), gazowy (para wodna).

Nauczyciel prosi uczniów o podanie przykładów występowania wody w przyrodzie w wymienionych stanach skupienia.

Uczniowie udzielają prawidłowych odpowiedzi. Następnie zwracam uwagę na obieg wody w przyrodzie i proszę uczniów o omówienie tego procesu.

Uczniowie omawiają krążenie wody w przyrodzie z uwzględnieniem parowania i skraplania jako procesów  warunkujących zjawisko.

W młynie jest zamontowana turbina Kaplana o mocy  ≈ 14 kW, która może  być wykorzystywana do napędu urządzeń młyńskich.

• zlokalizuj staw i inne obiekty na mapie regionu. 

• zaznacz na mapie trasę wycieczki od szkoły do stawu.

 Uczniowie zapoznają się z treścią zadań, wykonują czynności, zaznaczają na mapie trasę wycieczki i lokalizują staw.

Dalej nauczyciel informuje uczniów, że za chwilę będą badaczami środowiska wodnego. Prezentuje zgromadzony sprzęt badawczy. Przydzielam grupom zadania do wykonania (według punktów w karcie pracy)

•  zmierz temperaturę wody stawu na głębokości 30-40 cm poniżej poziomu lustra wody (odczyty temperatury po 2-3 minutach od rozpoczęcia pomiaru).

• zaczerpnij do słoika wody stawowej. Określ jej zapach, barwę, przezroczystość według skali w karcie pracy.

• rozpoznaj rośliny toni wodnej i odnotuj ich nazwy w karcie pracy. (uczniowie używają kotwiczki do zbierania roślin wodnych, przy okazji wyławiają organizmy żywe, głównie ślimaka błotniarkę).

Uczniowie zbierają i rozpoznają rośliny wodne stawu. 

Nauczyciel czuwa nad bezpieczeństwem uczniów. Pomaga w zbiorze i identyfikacji materiału roślinnego. Wspólnie z uczniami analizuje przystosowania roślin do środowiska życia. Następnie zwraca uwagę na obecność zwierząt zebranych na roślinach wodnych. Prosi o zaczerpnięcie wody do słoików oraz zaobserwowanie obecności w niej organizmów zwierzęcych.

Uczniowie obserwują głównie: ślimaka błotniarkę, zatoczka rogowego, pijawki, rozwielitki i inne.

Na zakończenie polecam uczniom skonstruowanie łańcucha pokarmowego w środowisku wodnym, z uwzględnieniem poznanych i omówionych na zajęciach gatunków organizmów wodnych.

Uczniowie w grupach układają łańcuchy pokarmowe, wpisują je do kart pracy, a następnie przedstawiają pozostałym koleżankom i kolegom.

Na zakończenie zajęć oceniam pracę poszczególnych grup.

Uczeń:

• jest przekonany o zasadniczej roli wody w środowisku przyrodniczym Ziemi.

• rozróżnia i rozpoznaje charakterystyczne rośliny i zwierzęta stawu oraz ich przystosowania do życia w środowisku  wodnym.

• dostrzega zależności pokarmowe w środowisku wodnym (stawu).

• potrafi prowadzić obserwacje, używa przyrządów i  samodzielnie wyciąga wnioski.

• odczytuje informacje z map ogólno geograficznych swojego regionu.

KARTA PRACY

MATERIAŁY DLA NAUCZYCIELA