Scenariusz.
Lekcji przyrody w kl. IV.
Dział programu:
Przyroda i jej elementy.
Temat: Określamy kierunki świata
(lekcja w terenie). Przyroda najbliższej okolicy.
Cele operacyjne w kategoriach czynności ucznia.
-
Poziom wiadomości.
-
poda uproszczoną definicję widnokręgu i linii widnokręgu.
-
wymieni nazwy kierunków głównych.
-
wyjaśni zależność wielkości widnokręgu od wysokości miejsca obserwacji zabudowy.
-
poda sposób wyznaczania kierunku północnego w słoneczny dzień.
-
Poziom umiejętności.
-
wskaże w terenie otwartym widnokrąg i linię widnokręgu.
-
określi jego kształt.
-
narysuje widnokrąg oraz zaznaczy miejsce obserwacji i widziane obiekty.
-
wyznaczy przybliżony kierunek północny za pomocą Słońca.
-
wyznaczy pozostałe kierunki główne, znając kierunek północny.
-
określi kierunki różnych obiektów w stosunku do miejsca obserwacji.
Cele wychowawcze.
-
Zainteresowania: uczestnictwo w działaniu przez obserwację i ćwiczenia.
-
Postawy: rozwijanie dociekliwości poznawczych.
Metody i techniki pracy:
Środki dydaktyczne:
-
obiekty i znaki w przyrodzie,
-
zegarek, szkicownik, instrukcja.
Formy pracy:
-
z całą klasą,
-
indywidualna,
-
zespołowa.
Przeznaczenie: lekcja w terenie.
Czas realizacji: 45 minut.
Do Góry
Przebieg zajęć.
Planowanie i przygotowanie.
-
Przypomnienie nazw kierunków głównych oraz wyjaśnienie pojęcia widnokręgu. Zapoznanie uczniów z wyznaczeniem kierunku pn. za pomocą Słońca i cienie w południe
(1200).
-
Podzielenie uczniów na grupy, przydzielenie funkcji osobom w grupach oraz podanie instrukcji.
Przeprowadzenie.
-
Po zapoznaniu się z instrukcją uczniowie wyznaczają kierunek pn., określają kierunki różnych obiektów w stosunku do miejsca obserwacji oraz spostrzeżenia zapisują w szkicownikach.
-
Wykonują czynności związane z obserwacją widnokręgu, zastanawiają się i udzielają odpowiedzi na postawione pytania:
-
jak daleko sięga twój
wzrok ?
-
wymień obiekty, które znajdują się w zasięgu twojego wzroku,
-
co przeszkadza ci dojrzeć linię gdzie niebo "styka się" z Ziemią
?
-
jak kształt ma widnokrąg ?
-
Uczniowie po udzieleniu odpowiedzi przystępują do wykonania szkicu widnokręgu, zaznaczając na nim miejsca obserwacji oraz kilka widocznych obiektów.
-
Uczniowie udają się do następnego punktu obserwacyjnego, znajdującego 300 m dalej na wzniesieniu i otwartej przestrzeni. W czasie przejścia obserwowali widnokrąg. Następnie weszli na wzniesienie i opisali zmiany, jakie zaszły na widnokręgu. Uzgodnili odpowiedzi na pytania:
-
czy widnokrąg zmienia się ?
-
gdzie znajduje się
obserwator ?
-
od czego zależy wielkość widnokręgu
?
-
Przedstawienie szkicu widnokręgu przez sprawozdawców grup z zaznaczonymi obiektami przyrodniczymi oraz zaznaczoną linią widnokręgu.
-
Porównują wyniki obserwacji na obu punktach obserwacyjnych i formułują wnioski wynikające z przeprowadzonych obserwacji np.:
-
oglądany z jednego miejsca obszar powierzchni Ziemi nazywamy widnokręgiem.
-
linię pozornego zetknięcia się nieba z Ziemią nazywamy linią widnokręgu.
-
obserwator znajduje się zawsze w środku widnokręgu.
-
wielkość widnokręgu zależy od wysokości miejsca obserwacji i zabudowy.
-
wymienili obiekty znajdujące się na pn., pd., wsch., zach., od miejsca obserwacji.
Podsumowanie.
-
Uczniowie wypowiadają się na tematy:
-
sposobu pracy w zespołach,
-
czy podobają się im zajęcia w
terenie ?
-
czego nauczyli się w czasie zajęć
terenowych ?
-
Ocena własnej pracy i ocena pracy w grupach.
Do Góry
Materiały dla
ucznia.
Instrukcja.
Zadanie 1. Równo o 12 zatrzymaj się. Zaznacz swoje miejsce obserwacji i stań tyłem do Słońca obserwując swój cień. Wskaż ręką kierunek pn., a potem pozostałe kierunki. Przećwicz to kilka razy. Zapamiętaj wyznaczony kierunek pn.
Zadanie 2. Wymień obiekty znajdujące się na północ, południe, wschód i zachód od twojego miejsca obserwacji. Zapisz je w szkicowniku.
Zadanie 3. Stojąc na boisku szkolnym obserwuj wszystko co znajduje się w polu twojego widzenia. Odpowiedz na pytanie:
-
jak
daleko sięga twój wzrok ?
-
wymień obiekty, które znajdują się w polu twojego widzenia
-
co przeszkadza ci dojrzeć linię, gdzie niebo "styka się" z Ziemią ?
-
jaki kształt ma obserwowany
widnokręgu ?
Zadanie 4. Wykonajcie wspólnie szkic
obserwo- wanego widnokręgu, zaznacz na nim miejsce obserwacji, linię widnokręgu oraz kilka widocznych obiektów.
Zadanie 5. Udaj się z całą klasą na widoczne z boiska szkolnego wzniesienie. W czasie przejścia obserwuj obiekty widoczne na linii widnokręgu. Następnie wejdź na miejsce wyżej położone i ustnie opisz zmiany, jakie zaszły w polu twojej obserwacji. Uzgodnijcie wspólnie rozwiązywanie zadań:
-
czy widnokrąg się zmienia ?
-
gdzie znajduje się obserwator ?
-
od czego zależy wielkość widnokręgu ?
-
czy rzeczywiści niebo styka się z Ziemią ?
Zadanie 6. Porównaj wyniki obserwacji widnokręgu w różnych miejscach i przedstaw wnioski uzupełniając zdania:
-
oglądany z jednego miejsca obszar powierzchni Ziemi nazywamy ........................ .
-
linię pozornego zetknięcia się Ziemi z niebem nazywamy ........................ .
-
obserwator zawsze znajduje się ................... widnokręgu.
-
wielkość widnokręgu zależy od ..................... obserwacji i ..................... .
-
na północ od boiska znajdują się ..................... .
-
na zachód od boiska znajdują się ..................... .
Do Góry
|